Meertaligheid en de Kinderboekenweek
“Ik ben lekker eigen-wij-ij-ij-ij-ijs” schalt het door de gangen van de school. Enthousiast zingen en dansen leerlingen op het nieuwe Kinderboekenweeklied. Hoewel ze niet helemaal begrijpen wat ze zingen – het is een nieuwkomersschool – vinden ze het een heerlijk lied. Na afloop gaat iedereen zitten en komt Diego, de vader van Isabel, voorlezen. Meester Rens zit er naast. Samen lezen ze het meertalige boek “Onno” over de enige rode vis in een blauwe familie. Diego leest in het Spaans en Meester Rens in het Nederlands. Het verhaal is herkenbaar, over een vis die anders is dan de andere vissen in zijn familie. Net als deze nieuwkomerskinderen andere talen spreken en uit andere culturen komen dan de Nederlandstalige kinderen. Vol trots straalt Isabel terwijl haar vader en de meester voorlezen.
“Onno’s familie zijn allemaal blauw, azul in het Spaans toch?,” zegt meester Rens, met een blik naar Isabel en haar vader. “Hoe zeg je ‘blauw’ in jouw taal? “Siniy!” roept Oksana in het Oekraïens. “Wij zeggen mavi in het Turks,” vertelt Kaan. “Bleue, ‘azraq, abi,” vertalen leerlingen in het Frans, Arabisch en Perzisch. Er volgt een gesprek over hoe verschillend de woorden klinken.
“Onno is rood. Hoe zeg je rood in jouw taal?” vervolgt meester Rens het gesprek. “Rojo, rouge, kirmizi, gharmaz, ‘ahmar, chervonyy!” klinkt het door het lokaal. Alweer zo verschillend! Frans en Spaans lijken nog wel een beetje op elkaar, maar de rest!
Spontaan pakt meester Rens een groot vel papier. Hij plakt er een blauw en een rood vouwblaadje op en alle kinderen die dat kunnen schrijven rood en blauw in hun taal erbij. “Dat zijn mijn letters!” roept Ahmed trots als hij de Arabische woorden bekijkt.
Shirin, uit Iran, benoemt geel, oranje en groen in het Perzisch. Meester Rens plakt nog meer kleuren vouwblaadjes op het vel en samen lukt het de klas om bijna alle vertalingen op het blad te schrijven. Diego helpt met het Spaans want Isabel heeft nog niet in het Spaans leren lezen en schrijven.
Als de school uit is, neemt meester Rens het grote vel met de vouwblaadjes mee naar buiten. Hij spreekt een paar ouders aan: “kunt u in uw taal de namen van de kleuren hierbij schrijven? Oksana en Shirin wisten niet helemaal zeker of ze het juist hadden geschreven en ik spreek en schrijf alleen Nederlands en Engels! Trouwens, hebt u van de week tijd om voor te lezen in uw taal? Ik heb nog wel een leuk meertalig boek liggen. Vandaag heeft de vader van Isabel voorgelezen in het Spaans en dat was zo leuk!”
En zo is de Kinderboekenweek ineens een kans om meertaligheid te waarderen, kennis van ouders in te zetten en het lezen van boeken, in welke taal dan ook, te promoten. Ook meer doen met talen van leerlingen die je zelf niet spreekt? Een paar tips voor een goed begin:
- Zie de kinderen als expert: zet ze in hun kracht door ze bewust naar informatie in hun thuistaal te vragen
- Vraag ouders om voor te lezen in hun eigen taal en vertalingen te verifiëren
- Voeg meertalige en anderstalige boeken toe aan de schoolbibliotheek
Hanneke Baart | PhD onderzoeker, Translanguaging & Digital Tools Momenteel is deze blog alleen beschikbaar in het Nederlands en Engels. Om het in een andere taal te lezen raden we de vertaaltool DeepL.com aan.
