De Uitdaging van Meertalig Rekenen
Rekentaal bevat een veelheid aan technische termen, zoals omtrek of symmetrisch, die kinderen aan hun woordenschat moeten toevoegen. Ook zijn er alledaagse woorden zoals tafel of lenen, die binnen het rekenen een heel andere betekenis hebben dan in het dagelijks leven1. En dan hebben we het alleen nog maar over woorden! Vergeet niet de abstracte concepten en impliciete logische relaties die ze moeten leren2.
Naast de academische taal beïnvloeden cultuur en taal ook het leren rekenen. Je zou bijna denken dat rekenschrift in ieder geval wereldwijd hetzelfde is, maar dan houden we geen rekening met het verschil in symbolen (delen kan bijvoorbeeld worden weergegeven met ÷, / of : ). Bovendien verschillen probleemoplossingsstrategieën van land tot land3. En wist je dat zelfs ruimte verschillend wordt geïnterpreteerd, afhankelijk van de cultuur? In het Westen wordt een adres meestal geschreven vanaf de kleinste ruimte (bijvoorbeeld het huisnummer) tot de grootste ruimte(landnaam), terwijl je in het Chinees het adres begint met de grootste ruimte en eindigt met de kleinste ruimte4.
Stel je nu een jong kind voor dat in een nieuwe taal leert. Dit kind staat niet alleen voor de uitdaging om instructies in de schooltaal te leren begrijpen, maar ook om de woordenschat, abstracte betekenissen en nuances van rekentaal te begrijpen. Daarom is translanguaging – het gebruik van alle beschikbare talen – niet alleen een kwestie van vertalen, maar ook een manier om toegang te krijgen tot voorkennis, culturele verschillen te begrijpen en de thuiswereld met de schoolwereld te verbinden. Een manier om de toegang tot rekenkennis te vergroten en jonge leerlingen in staat te stellen zichzelf duidelijk te uiten.
Laat bijvoorbeeld twee Turks sprekende leerlingen, die zomers vaak in Turkije zijn, een model maken van een zwembad en samen sommen oplossen om de omtrek, oppervlakte en inhoud te meten. Moedig ze hierbij aan om in het Turks en Nederlands te overleggen. Zo verbinden ze hun talen en hun (reken)kennis met elkaar. Of moedig een verzorger aan om thuis met een leerling in de thuistaal te praten over “meer” en “minder” wanneer dit onderwerp ook in de klas wordt aangeboden. Sta toe dat leerlingen online leermateriaal gebruiken in een taal naar keuze. Nodig verzorgers uit om in de klas kleine groepjes van leerlingen die dezelfde thuistaal spreken, te begeleiden bij het rekencircuit.
Kan je nog meer ideeën bedenken om toegang te krijgen tot de meertalige rekenkennis van leerlingen?
Hanneke Baart | PhD onderzoeker, Translanguaging & Digitale Middelen
Momenteel is deze blog alleen beschikbaar in het Nederlands en Engels. Om het in een andere taal te lezen raden we de vertaaltool DeepL.com aan.
1. Cavanagh S. Math: The Not-So-Universal Language. Education Week. 2005;24(42):1-22.
2. Schleppegrell MJ. The Linguistic Challenges of Mathematics Teaching and Learning: A Research Review. Reading & Writing Quarterly. 2007;23(2):139-159. doi:10.1080/10573560601158461
3. Freeman B, Crawford L. Creating a middle school mathematics curriculum for English-language learners. Remedial Spec Educ. 2008;29(1):9-19. doi:10.1177/0741932507309717
4. Leung FKS. Making Sense of Mathematics Achievement in East Asia: Does Culture Really Matter? In: Kaiser G, ed. Proceedings of the 13th International Congress on Mathematical Education ICME-13 Monographs. Springer International Publishing; 2017:201-218.
